“XIII зуун ба Хархорум” хөтөлбөр арга хэмжээний хүрээнд хүүхэд багачуудыг орон нутгийн түүх соёлтой танилцуулах зорилгоор “Хархорумын бяцхан аялагчид” арга хэмжээг Хархорин сумын 5 цэцэрлэгийн ахлах, бэлтгэл ангийн хүүхдүүдийг хамруулан 2017.09.12 - 10.10 –ны өдрүүдэд зохион явуулав.

Хархорум музей нь Монгол Улсын Ерөнхий­лөгчийн 2003 оны 105 дугаар зарлигаар баталсан "Үндэсний бичиг соёлын өдөр"-ийг тохиолдуулан Монгол бичиг, үндэсний өв соёлоо олон нийтэд сурталчлах, хүүхэд залууст өвлүүлэн үлдээх, бүтээлчээр суралцах, эх оронч үзлийг төлөвшүүлэх зорилгоор  “Мөнх тэнгэрийн босоо бичиг мину” монгол уран бичгийн уралдааныг 5 дах жилдээ Хархорин сумын ЕБС- ийн гурван сургуулийн ахлах ангийн сурагчдын дунд зохион байгуулж, шилдэг бүтээлийн үзэсгэлэн гаргав.

Хархорум музей нь Хархорин сумын  хүүхэд залуусын соёлын өвийн талаарх  мэдлэгийг дээшлүүлэх, соёлын биет бус өвийг судлан сурталчлах, сэргээн хөгжүүлэх, өвлөн уламжлуулах зорилготой “Хайрцган дахь музей” боловсролын ажлыг 2017 оны 03 сарын 13-24–ний өдрийг хүртэл зохион явууллаа. Уг ажлын хүрээнд:

1.  “Монгол тоглоом наадгай” сэдэвт компьютерт  суурилсан цахим сургалт явуулав. Сургалтаар “Хайрцган дахь музей” гэж юу вэ?, Монголчуудын уламжлалт тоглоом наадгайн хүүхэд залуусын бие бялдар, сэтгэхүй, хүмүүжилд үзүүлэх нөлөө, Тоглоом наадгайгаар илрэх биет бус өвийн хэлбэрүүд, Монгол тоглоомын төрөл, тоглох аргачлалын талаарх онолын мэдлэг олгов.

Орон нутгийн иргэдэд соёлын өвийн боловсрол олгох, шинэ мэдлэг мэдээлэл түгээх, соёлын өвийг хамгаалахад нутгийн иргэдийн оролцоог нэмэгдүүлж, орон нутгийн хөгжилд хувь нэмрээ оруулах, музейн үүрэг, үндсэн үйл ажиллагааг дэмжих зорилгоор Хархорум музей нь Хархорум телевизтэй хамтран “Хархорины өв соёл” цуврал нэвтрүүлгийг бэлтгэн олон нийтэд хүргэхээр төлөвлөсөн.

Цуврал нэвтрүүлгийн эхний дугаарыг Хархорум музей, Япон улсын Нара их сургууль хамтран 2015-2016 онд тус тус хэрэгжүүлсэн “Соёлын өвийг ашиглах хамгаалахад нутгийн иргэдийн оролцоог нэмэгдүүлж, орон нутгийг  хөгжүүлэх” төслийн үр дүнгээр бэлтгэн сар шинээр Хархорин сумын иргэддээ өргөн барив.

Хархорум музей, Японы Нара Их сургуультай хамтран “Органик эдлэлийн хадгалалт хамгаалалтанд ашиглагдах, сахарын уусмалын шинэ аргачлал ба хэрэгжүүлэлт” сэдэвт сургалтыг 2016 оны 11 дүгээр сарын 03-наас 2016 оны 11 дүгээр сарын 08 ны хооронд Улаанбаатар хот ШУА-ийн Түүх-Археологийн хүрээлэнд зохион байгуулав. Сургалтанд ШУА-ийн Түүх-Археологийн хүрээлэн, Үндэсний музей, Соёлын өвийн төв, Хархорум музей, Улаанбаатарын Их сургуулийн сэргээн засварлагч, Эрдэм шинжилгээний ажилчид хамрагдав.

Сургалтын зорилго: Сахарын уусмалыг японы чийгшил ихтэй орчинд байх дурсгалуудад ашиглаж үр дүн нь сайнаар гарч байгаа билээ. Тиймээс Монголын эрс тэс уур амьсгалтай газраас олдсон олдворуудад бэхжүүлэлт хийх, туршилт хийж монголын орчин нөхцөлд хэрэглэхэд тохиромжтой эсэхийг судлах, сахарын уусмалаар органик эдлэл сэргээн засварлах ажлыг монголд анх удаа нутагшуулах юм.